Nowe Ruchy i Społeczności Religijne

Przełomy duchowe jako wyraz „ Ecclesia semper reformanda"

Słowo o stałej potrzebie odnowy Kościoła kształtowało przez wieki historię wspólnoty kościelnej. Wciąż na nowo pojawiały się przełomy wewnątrz Kościoła, które radykalnie wprowadzały w życie ewangelię ( np.: zakony Benedykta z Vorsia, Bernharda von Clairevoux, Franciszka z Asyżu i Ignacego Loyoli).

Przez całe stulecia wiązano naśladowanie Chrystusa z religijnością zakonów. Właściwa „ świecka religijność" zaczęła się rozwijać dopiero w XIX w. Słowo o ludzie Bożym, jako „ narodzie wybranym" i „ królewskim kapłaństwie" ( 1 Piotra 2. 9) zostało odkryte na nowo. Większość ruchów duchowych została założona przed Vatikanum II, wpływ synodu na te ruchy oraz ich witalność miały jednak duże znaczenie. Krótko można tu nazwać niektóre główne tematy jako punkty styczne wielu ruchów religijnych:

- nauka o wiecznej pielgrzymce ludu Bożego

- nauka o ciele Chrystusa w jedności i różnorodności wszystkich członków

- nauka o czci, autorytecie wszystkich charyzmatów i darów w Kościele

- nauka o górującym znaczeniu powszechnego kapłaństwa wszystkich wierzących

- nauka o współdziałaniu świeckich i duchownych

Tę łączność można poprzeć jednym przykładowym tekstem. Tak jest napisane w konstytucji Kościoła o charyzmatach: „ Ten sam Duch Święty nie tylko uświęca lud Boży przez Sakramenty i posługiwania, nie tylko prowadzi go i wzbogaca cnotami, ale również „ rozdziela każdemu poszczególne jak chce" ( 1Kor. 12.11) swoje dary, rozdaje wierzącym bez względu na pochodzenie również szczególne swoje łaski. Dzięki nim czyni ich zdolnymi i gotowymi do przejęcia rozmaitych prac i służb do odnowy i pełnej odbudowy Kościoła wg Słowa „ A w każdym różnie przejawia się Duch ku wspólnemu pożytkowi" ( 1 Kor. 12.7). Te dary i łaski, czy to najbardziej spektakularne, czy też zwyczajniejsze i szerzej rozpowszechnione, muszą być przyjmowane z dziękczynieniem i rozwagą, ponieważ są one dostosowane do potrzeb Kościoła.".

Z tego tekstu, który z pewnością należy do najbardziej wyrazistych świadectw odnowienia dokonanego przez Vatikanum II, wynika, co oznacza „religijny" w pojęciu „ruch religijny": utworzona przez Ducha, potwierdzona przez charyzmaty rzeczywistość, która staje się żywa w wierze, nadziei i miłości. Wzmianki, że nowe ruchy religijne stoją w ścisłym związku z siłami zasadniczymi odnowy Soboru Watykańskiego i innymi prądami dzisiejszego Kościoła, że wzajemnie się wzbogacają, znajdują się wielokroć w kościelnych dokumentach i opiniach kleru.

Konferencja Biskupów Niemieckich na temat Lineamenta (ogólnego zarysu ruchów wewnątrzkościelnych) dla potrzeb Synodu Biskupów nazywa klasyczne związki katolickie, ruchy religijne i główne wspólnoty ( por. opinia 2.5 wyd. przez Sekretariat Konferencji Biskupów Niemieckich jako praca naukowa 45.2, maj 1983 r. 18 f). Posynodalny list apostolski „ Christifideles fraici" ( CL) podkreśla również bogactwo i różnorodność darów występujących w ugrupowaniach świeckich. Ugrupowania te są w centrum życia Kościoła, na różne sposoby biorą udział w jego urzeczywistnianiu i są Kościołem w prawdziwym znaczeniu tego słowa. W zależności od ich struktur pojawiają się co prawda również pytania prawne, mianowicie jak mają się te grupy do zorganizowanych organów życia kościelnego, a w szczególności do urzędu duchownego. Nowe prawo kościelne oferuje szerokie pole różnorodnych form realizacji, które jeszcze nie zostały wykorzystane.

Synod Biskupów 1994 radził nad „ życiem poświęconym Bogu", misji w Kościele i na świecie. Już w przygotowywanych dokumentach zostały opisane „nowe społeczności i odnowione formy życia wg Ewangelii". Posynodalny list apostolski „ Vita Conserata", przedłożony 25 marca 1996 r. wiąże opisy nowych społeczności ze wskazaniem, że nowe związki nie są alternatywą w stosunku do wcześniejszych instytucji, lecz darem Ducha, który objawia się poprzez znaki czasu jest początkiem wspólnoty i wiecznego odnawiania życia ( por. VC nr 62).