Nowe Ruchy i Społeczności Religijne

Other languages: English, Deutsch, Français, Hrvatski, Italiano, Polski

Wspólne elementy wiodące nowych ruchów religijnych

Ze zróżnicowanego obrazu nowych prądów i ruchów udaje się określić- z pewnym dystansem - niektóre ich wspólne elementy. Pojawiają się one w poszczególnych grupach o różnym natężeniu [ por. F. Valentin ( wyd. ) „Nowe sposoby naśladowania", Salzburg 1981 r., 207 ff M. Tigges, „Nowe ruchy religijne- pytanie o powołanie i misję dzisiejszego Kościoła" w: „Korespondencja zakonna" 3\1987 r. 291 ff ( F. Valentin ( Hrsg ) „ Neue Wege der Nachfalge", Salzburg 1981 r., 207 ff, M. Tigges „Neue geistshe Bewengunen- eine Anfrage an Berefung und Sendung der Kirche heute" in: „Ordenskorespondenz" 3\1987 r. 291 ff)].

Duchowość i doświadczenie wiary

Rozmaite grupy i prądy religijne łączy zainteresowanie duchowością. Nie chodzi tyle o akcje, program, działalność, strategie ile o odnowienie ludzkiego umysłu i woli w „Duchu Ewangelii". Duchowość ta nawiązuje nierzadko do wielkich przykładów i nauczycieli życia duchowego i korzysta z tradycyjnych oraz nowych technik i ćwiczeń medytacji i modlitwy. Wspólne w ruchach religijnych jest również dążenie do doświadczenia wiary. Nie chcą się one zadowolić zewnętrznym poznawaniem form i pojęć, ale - aby skorzystać z klasycznych tradycji - kosztować do głębi Bożych spraw. Z doświadczenia wiary w społeczności wynika również wspólne rozmawianie o nim, co z kolei jest warunkiem świadectwa wiary na zewnątrz. W prawie wszystkich grupach lektura Pisma Świętego i studium biblijne odgrywają istotną rolę. Odnowa nabożeństwa w małych grupkach, jak również w większej społeczności oraz odnowienie znaczenia sakramentów należą do tej duchowości, która określa siebie, jako świadomie przynależąca do Kościoła.

Niektóre ugrupowania kładą nacisk na pogłębienie zrozumienia chrztu - jego odnowienie zajmuje istotną pozycję (odnowa charyzmatyczna, Ruch Curslillo, Wspólnota neokatechemenualna)

Rozmaite grupy małżeńskie troszczą się o odnowienie sakramentów małżeństwa (Equipes Notre Dame, Mariage Ecounter). Na nowo odkryty został również sakrament pokuty. Od schematycznej krótkiej spowiedzi rozwinął się do rozmowy duszpasterskiej i porady. W tej formie jest przez członków zaakceptowany jako zrozumiały sam przez się.

Sakrament bierzmowania i namaszczenie chorych mają swoja wagę przede wszystkim w odnowie charyzmatycznej.

W końcu - w tych zaangażowanych grupach chrześcijańskich wzrasta świadomość ważności powołania przy wyborze zawodu duchownego.

Młodzi ludzie z różnych ruchów decydują się na służbę Kościołowi (por. posynodalny list apostolski „ Pastores dalo vobis" z 25 marca 1992, nr 68)

Doświadczenie duchowe potrzebuje obok refleksji i duchowego prowadzenia, obok czasu wyciszenia i nabożeństwa, również elementów dokształcania, o ile nie chce pozostawać tylko subiektywnie zabarwionym życiem duchowym. Dba się więc o to, aby podczas regularnych spotkań i / albo poprzez pisemne informacje każdy otrzymał stosowną pomoc (skrypty, czasopisma)

Ewangelizacja i katecheza

Ewangelizacja lub ewangelizowanie to pojęcia w języku niemieckim relatywnie nowe. Pojawiają się one jednak coraz częściej w rozprawach teologicznych, katechetycznych dokumentach i kazaniach (por. min. List Apostolski „Christofiloles laici" Jana Pawła II, szczególnie nr 34 oraz 44; „Ewangelizacja" w leksykonie teologii i Kościoła, tom 3 kolumny (szpalty) 1033-1036, Freibung 1995)

Nowe ruchy religijne kładą nacisk na wprowadzenie w życie nakazu zwiastowania Ewangelii zwłaszcza w tych sferach, w których Kościół może stać się solą ziemi tylko poprzez apostolskie świadectwo świeckich (por. wypowiedzi z Soboru Watykańskiego o Apostolstwie Świeckich, LG 33)

Z braku właściwej katechezy powstał neokatechumenat i Cursillo, który jest z założenia otwarty zarówno dla zaangażowanych chrześcijan, jak i dla niepraktykujących. Są to często niecodzienne, nowe sposoby przekazywania Ewangelii. Rezultaty są dowodem na to, że stanowią one prawdziwą pomoc, jeśli chcemy wypełnić polecenie Chrystusa w dzisiejszym świecie. Na przykład odwaga poszczególnych członków lub całych grup do zdecydowanego wyznawania wiary umożliwia przede wszystkim młodzieży dostęp do chrześcijańskiego poselstwa.

W ramach odnowy charyzmatycznej poleca się „Duchowe Szkoły Biblijne" oraz „Szkoły Życia i Wiary". W celu uwiarygodnienia ewangelizacji podkreśla się dążenie do wewnętrznej integralności między życiem praktycznym a wiarą członków poszczególnych grup.

Społeczność i braterstwo

Znamienne dla ruchów religijnych jest również przekonanie wspólnym pielgrzymowaniu. Słowo pisma „Gdzie dwóch lub trzech zgromadzonych jest w imię moje, tam jestem pośród nich" (Mat. 18,20) stało się dla wielu społeczności słowem kluczowym. Tylko w Chrystusie i przez Niego jest możliwa prawdziwa wspólnota i braterska postawa między sobą nawzajem. Ale doświadczenie społeczności w Imieniu Jezusa nie jest celem samym w sobie. Od początku wspólnota jest dostępna dla wszystkich. W ten sposób grupa lub konkretna społeczność może być rozumiana jako „mały Kościół" (por. LG 11, GS 48, AA 11, list apostolski „Familians consortio" nr 49)

Tak więc mowa o Kościele „Communio" daje się przetłumaczyć jako doświadczenie bliskości. Życie w duchowej wspólnocie jest na różne sposoby kształtowane przez braterstwo. Ma ono z konieczności bardzo szeroki zasięg zna bliskość i bezpieczeństwo małej grupy, poczucie (solidarności) większej społeczności, a w Kościele oznacza to „rozległą" katolickość i międzynarodowość. Dlatego wiele z nowych ruchów religijnych wychodzi na „rozstaje dróg" na peryferia naszego życia. Braterstwo staje się diakonią. Droga do Boga prowadzi przez brata i siostrę. Przede wszystkim chodzi wciąż o to, aby być chrześcijaninem w codziennym życiu. Różnego rodzaju spotkania mogą w tym pomagać i być zachęceniem. Osobista wymiana doświadczeń, ukierunkowanie i umotywanie przede wszystkim jednak świadomość, że nie jest się w wysiłku osamotnionym, że jest związanym z innymi przez nich wspomaganym, daje wciąż nową siłę do wykonywania różnych zadań. Gotowość do wyrzeczeń, charakterystyczna dla wielu członków ruchów religijnych, jest szczególnym świadectwem w dzisiejszym materialistycznym i konsumpcyjnie nastawionym społeczeństwie. Jako że grupy te są grupami otwartymi, wiele z nich jest ukierunkowanych ekumenicznie („Zestrum Życia Ottmaring" pod Augsburgiem)

Zadania w świecie i misja

Braterstwo - jak wspomniano - nie odnosi się tylko do grupy, ale rozciąga się na wszystkich ludzi. Misja kieruje się w pierwszej linii na osoby potrzebujące pomocy, a później dopiero na problemy społeczne i polityczne. Można to zaobserwować zwłaszcza w zadaniach diakonii. Znakiem szczególnym nowych ruchów religijnych jest to że ich „zwrócenie się do świata" jest nierozerwalnie związane z koncentracją na sprawach duchowych. Kontemplacja i walka - jak mówi Roger Schultz z Taize - należą do siebie służba światu i świętym, chociaż są inne potrzebują siebie nawzajem i uzupełniają się.

Z pewnością można zauważyć w tej formie misji pewną niebezpieczną tendencję: zaangażowanie w świecie w parze z jednoczesnym dystansem do potrzeb i zainteresowań społeczeństwa.

Nawet, gdyby świat był miejscem ukształtowanym przez wiarę, nadzieję i miłość to i tak jest on tylko przejściowy. Światowe posłanie nowych ruchów i ugrupowań religijnych pozostaje jedynie kontrpropozycją i alternatywą, co upodabnia nowe grupy religijne do różnych współczesnych subkultur. Odnosimy się tu do poszukiwania alternatywnych sposobów życia. Również one kształtowane są przez „duchową siłę" napędową, co daje się zaobserwować w praktykowaniu „dni pustyni". Świadome istnienie w świecie idzie w parze z eschatologicznie ukształtowanym wyrzeczenie się świata. Stanowi to punkt styczny między klasycznymi zakonami i organizacjami świeckimi. (por. VC 62)

Nowa relacja między duchowieństwem i świeckimi

Liderami nowych ruchów religijnych są przede wszystkim ludzie świeccy, nawet jeśli wielu duchownych ma lub miało swoją rolę w ich budowaniu. Obowiązki liderów to raczej usługiwanie charyzmatami na sprawowanie urzędów. Często działalność ruchu jest koordynowana przez grupę prowadzących. Bez wątpienia w tych nowych ruchach dokonuje się pewne odnowienie apostolstwa świeckich. Wynikają z niego nowe relacje między świeckimi a duchownymi. Nie patrzą oni na siebie jak na „różne stany" Spotykają się na gruncie wspólnego przeżywania wiary chrześcijańskiej. Powszechne kapłaństwo wszystkich wierzących tworzy podstawy braterskiej społeczności, która dopuszcza, a nawet wymaga i honoruje rozmaite zadania i role słabnie tak często bezowocne przeciwstawianie instytucji charyzmatom, ponieważ w świadomym chrześcijaństwie istnieje przesłanie obejmujące wszystkie kontrasty i napięcia oraz łagodzące je.

W ten sposób nowe ruchy religijne umożliwiają wprowadzenie w życie nowoczesnych zasad eklezjologii Soboru Watykańskiego II.

Nowa forma życia kościelnego

Kiedy spojrzymy na wspomniane pięć elementów, które wydają się łączyć rozmaite ruchy religijne i społeczności, dostrzegamy jak we wszystkich wymiarach odróżnia się ta forma życia kościelnego, która nie jest już tylko związana z instytucją, czy z założeniami ideologicznymi. Pierwsza i fundamentalna sprawa to doświadczenie wiary i duchowość ukierunkowane na zwiastowanie Ewangelii na cały świat, przekształcona wspólnota na wielu poziomach, praktykowane braterstwo, zwrócenie się na potrzeby świata oraz nowa współpraca pomiędzy duchownymi i świeckimi. Właśnie w tych perspektywach ogłasza się nowa, poszukiwana przez wielu forma życia kościelnego która daje miejsce różnorodności charyzmatów i służb.

Tak więc ruchy społeczności nie roszczą sobie prawa do „jedynozbawczości". Wspólna dla nich jest świadomość „bycia iskrą w ogniu Ducha Świętego", który jest darowany dzisiejszemu Kościołowi. Ruchy duchowe zawsze szukały same z siebie kontaktów z duchowieństwem Kościoła. Jest to z pewnością sygnał o katolickości i rozległości Kościoła , że nowe społeczności religijne i ruchy świeckie są w Kościele i są przezeń zaakceptowane (por. AA 21 i CL 30, gdzie są wymienione kryteria przynależności grup świeckich do Kościoła)

 

Aby Bóg żył w waszych sercach, musicie kochać.

`